info@thr-afghanistan.org

کاهش اضرار دخانیات: حق انسانی

حق زندگی، حق صحت و حق اطلاعات؛ حقوق اساسی بین المللی بشر هستند. حق صحت مبتنی بر حق زندگی است. ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر سازمان ملل متحد در سال 1948 بیان می دارد: «هر فرد حق زندگی، صحت و رفاه شامل دسترسی به غذا، پوشاک، مسکن، مراقبت‌های طبی و خدمات اجتماعی لازم را برای خود و خانواده اش دارد».

سازمان ملل متحد پارامترهای اقتصادی و اجتماعی این حق را در میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR) تعریف کرده است، که حق صحت شامل «حق هر فرد برای برخورداری از بالاترین استاندردهای قابل دستیابی فیزیکی و صحت روان» می‌شود. همچنین، کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیان کرده است که حق صحت شامل «حق کنترل صحت و بدن» بوده و دسترسی به «انواع امکانات، کالاها، خدمات و شرایط لازم برای تحقق بالاترین استاندرد قابل دستیابی از صحت» را تضمین می‌کند.

حقوق بشر در سراسر جهان، بر میزان آگاهی مردم و مطالبه حقوق استوار است. مردم از دولت خود انتظار شفافیت و پاسخگویی دارند. آن‌ها می‌خواهند بدانند چگونه تصمیمات اتخاذ می‌شوند، چگونه پول‌ها مصرف می‌شوند، چگونه از منافع آنها محافظت می‌شود، به چه کسی حق صحبت کردن داده می‌شود. این موارد در مورد دخانیات نیز صدق می‌کنند. مردم از دولت‌های خود انتظار دارند که در ایجاد شرایطی که بتوانند از صحت خوبی برخوردار باشند، رهبری و مباشرت را اعمال کنند. این امر محرک کلیدی در تدوین خط مشی، قضاوت ابتکارات و اجرای استراتژی‌هایی است که با صحت مردم مرتبط است.

مفهوم کاهش اضرار (Harm Reduction) به دنبال ارائه راهکارهایی است که از طریق آن‌ها می‌توان تأثیر یک مشکل پیش بینی شده را به حداقل رساند. کاهش اضرار یک استراتژی قدرتمند است که با معرفی کمربند ایمنی در امنیت رانندگی، کلاه ایمنی در ساخت و ساز، نرده بندی در پل‌ها و غیره در صنعت ایمنی اعتبار یافته است و پیشرفت‌های زیادی در این زمینه گزارش شده است. معرفی استراتژی‌های کاهش اضرار در مصرف دخانیات با واکنش‌های متفاوتی روبرو شده است، اما می‌توان بر قدرت آن در مقایسه با سایر اقدامات انجام شده در گذشته تاکید کرد.

کشورهایی که استراتژی‌های دخانیات (تنباکو) (Tobacco Harm Reduction) را پذیرفته‌اند، کاهش قابل توجهی در مصرف دخانیات ثبت کرده‌اند که در گزارش جهانی کاهش دخانیات (GSTHR) (2018) بیان شده است. استفاده از دخانیات به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل خطر مشترک برای امراض غیر ساری (NCDs)، به ویژه در کشورهای در حال توسعه شناخته شده است. همچنین افزایش قابل توجهی در مصرف دخانیات در کشورهای در حال توسعه وجود دارد و این امر با افزایش مداوم تعداد افرادی که از خط فقر عبور می‌کنند مرتبط است. به این ترتیب، تأثیر مصرف دخانیات بر امراض غیر ساری با افزایش شدید شیوع توبرکلوز در سال 2018 مورد توجه جهانی قرار گرفته است.

در حال حاضر، کاهش اضرار دخانیات رایج ترین رویکرد برای کاهش مصرف دخانیات، حفاظت از حقوق بشر و دستیابی به صحت پایدار است. با این حال، اتخاذ تدریجی آن، به ویژه در کشورهای حوزه خلیج فارس و کوریای جنوبی، نگران کننده بوده و باعث کندی تاثیر این روند می‌شود. بنابراین نیاز به ظرفیت سازی و برگذاری کمپاین حمایتی برای برجسته کردن تأثیر هر استراتژی وجود دارد. یک کمپاین حمایتی و مطالعه موردی باید توسط افراد دارای نفوذ تبلیغ شده تا در درک و پذیرش این استراتژی تغییر ایجاد کند.

با توجه به ابتکارات استراتژی‌های اضرار دخانیات، می‌توان به تأثیر آن بر رفاه عمومی بشریت توجه کرد. بدون شک همکاری‌های محلی، منطقوی و جهانی برای موفقیت این برنامه ضروری هستند که این خود نشان دهنده کمک و مشارکت مردم در زمینه تامین حقوق شان است.